2 oktober 2013

Op 11 november 1973 doorstaat Nederland de tweede autoloze zondag. Een week eerder heeft ons land reeds kunnen wennen aan de maatregel, die een antwoord is op het dichtdraaien van de Arabische oliekraan.

Afslag Nieuwegein rond 1973. Op de borden staat nog Jutphaas..

De Arabieren zijn boos op het kabinet Den Uyl, dat de zijde van Israel kiest tijdens de oorlog die het in oktober 1973 voert met zijn buurlanden. Bovendien proberen de olieproducerende landen met het creëren van schaarste een slaatje te slaan uit een zorgwekkend rapport van de Club van Rome. Dat is geen voetbalvereniging, maar een groep wetenschappers die de wereld waarschuwt voor het snel opraken van grondstoffen.  

De naargeestige achtergrond ten spijt gaan de autoloze zondagen van 1973 de boeken in als een ludieke tijd, waarin ons land zich op creatieve wijze van A naar B verplaatst. Bijvoorbeeld van Nieuwegein naar IJsselstein, om daar op 11 november de derby tussen de eerste zondagelftallen van VVIJ en JSV bij te wonen. In de Anno van 20 mei 2011 vertelt Pierre Veldhuizen je hoe dat in zijn werk gaat.

De reis maakt meer indruk dan de uitslag, al "wervelt VVIJ” volgens een krantenkop “na rust langs een volkomen ontluisterd JSV.” Kort na de thee komen de bezoekers nog wel op voorsprong via Ad Epping, maar daarna neemt spelmaker Cor Adelaar de thuisploeg bij de hand: 4-1.

VVIJ-JSV, 18 november 1973. Van links naar rechts Cees van der Linden (VVIJ), Jan Nichting, doelman Ad Kok, Gerrit van Vooren (VVIJ), Maarten Broekhuizen en op de doellijn naast de paal Tonnie Vonk.

Verslaggever Ad van Liempt licht JSV te IJsselstein met een scherpe pen door en noemt “de zeer matige organisatie in de verdediging het belangrijkste gebrek. Wie daar nu de schuld aan heeft is moeilijk te zeggen, feit is dat de vorig seizoen zo hechte linie nu als los zand aan elkaar hangt.”

“Laatste man is Maarten Broekhuizen, die op zijn leeftijd nog in staat is een kapitale partij in de mandekking te spelen, maar organiseren is zijn sterkste punt niet. Vorig jaar zette Wim Visser de lange Broekhuizen als voorstopper voor Wim Kragten, maar die heeft een langdurige knieblessure. Nu staat Broekhuizen met Jan van Kippersluis voor zich, een echte middenvelder die zijn offensieve neigingen niet kan onderdrukken.”

Over de middenvelders John Schoordijk, Theo Binnenveld en Ad Nichting is de reporter ook niet erg te spreken en de vierde middenvelder, Dirk Bronswijk, “redde het in z’n eentje ook niet om de brug tussen verdediging en aanval te slaan, zodat van JSV, vorig jaar nog die geoliede machine, niet veel meer overbleef dan een uiterst ouderwets voetballend team zonder enig ploegverband.”

De Meern-JSV, april 1973. Gastheer Wim Oskam ruimt de bal op voordat Tonnie Vonk gevaarlijk wordt. Ad Epping (tweede van links) is namens JSV getuige.

Tenslotte voert Ad van Liempt rechtsback Frans Lensick op. “De mentaliteit van vorig jaar is er ook niet meer. Toen gingen we het veld in met het idee: die wedstrijd gaan we winnen, nu komen we lachend de kleedkamer uit. Hoe dat komt weet ik ook niet.”

Op zondag 8 april 1973 loopt JSV 1 lachend het veld af bij De Meern na een afgetekende 4-0 overwinning. Het elftal blijkt na een nederlaag tegen DWSV weer “helemaal de oude. En wat dat betekent weten de tegenstanders wel: de Jutfase ploeg heeft weinig kansen nodig voor een doelpunt”, aldus het Utrechts Nieuwsblad.

Wim van Krieken toont zich “opnieuw de gevaarlijkste”, maar laat het scoren over aan Ad Epping (drie maal) en John Sesink. De krant telt achthonderd toeschouwers en een deel daarvan staat een week later ongetwijfeld langs de lijn bij de kampioenswedstrijd tegen EMS uit Bunnik. Een gelijkspel is genoeg voor de titel, maar JSV heeft volgens het Utrechts Nieuwsblad “geen enkele moeite” met de bezoekers, die met 3-0 klop krijgen en daardoor degraderen. “Een zeer contrastrijke situatie dus op sportpark Rijnhuizen.”

Het kampioenselftal met op de achtergrond kasteel Rijnhuizen. Gehurkt v.l.n.r. keeper Ad Kok, Ad Epping, Koos van der Poel, Ton Vonk, Theo Binnenveld, Jan van Kippersluis en Maarten Broekhuizen.
Staand v.l.n.r. Steef Kolsteeg (met bril), Dick Bronswijk, grensrechter Herman Somer, trainer Wim Visser, aanvoerder WIm Kragten, Arie van Maurik (leider zondag 2) en Wim van Krieken. Tussen de vrolijke jeugd vallen wedstrijdsecretaris Kees Kragten en clubsecretaris Albert Veldhuizen te ontwaren.    

Na acht seizoenen in de vierde klasse klimmen de zondagmannen weer een treetje omhoog. “Een prachtig afscheidscadeau voor de scheidende trainer Wim Visser. De ex DOS-er liet al enige tijd geleden weten dat hij zijn contract met de Jutfase club niet zou verlengen. Hij wordt opgevolgd door Driekus Kronenburg, die nu nog bij Zwaluwen Vooruit in dienst is.”

Kronenburg zorgt dat JSV fit en sterk uit de startblokken komt in de derde klasse. De zwart-witten openen met een 2-0 zege bij Celeritudo (twee goals van Epping) en draaien aanvankelijk bovenin mee. De nederlaag bij VVIJ markeert een terugval naar de middenmoot, maar dat is minder dramatisch dan journalist Ad van Liempt het medio november doet voorkomen.

Ook de zaterdagmannen beginnen met een overwinning aan het seizoen 1973/1974. Een krantenknipsel uit de plakboeken van Ad Epping vertelt ons dat “twee kapitale fouten in de rammelende JSV-verdediging” OSO voor rust nog aan een 2-0 voorsprong helpen. Keeper Hendrikse, die “een voortreffelijk indruk maakt”, voorkomt zelfs erger.

Na de thee brengt “een omzetting gelijk meer vaart in de ploeg van trainer Mosterd. Vooral spitsspeler Sloot blijkt een grote aanwinst.” Tot scoren komt hij echter niet. Het zijn Wim van Oosterom, Zonneveld (twee keer) en Ko van Buuren die JSV aan een overwinning helpen.

18 november 1973: Oranje-aanvoerder Johan Cruijff strandt op de Belgische doelman Piot. Rob Rensenbrink (tweede van rechts) kijkt aandachtig toe.

Op 18 november 1973 vormt de derde autoloze zondag op rij geen beletsel om het Olympische Stadion in Amsterdam te vullen met 53.000 toeschouwers. Zij zien hoe de in Jutphaas geboren FC Twente-keeper Piet Schrijvers zijn doel schoon houdt tegen België. Hij doet dat in naam van Oranje, dat zelf ook niet weet te scoren. Dat is ook niet nodig, want Nederland heeft aan één punt genoeg om zich voor het eerst sinds 1938 te plaatsen voor de eindronde van een WK. Dat Oranje een zomer later de wereld versteld doet staan durft geen mens dan nog te dromen.

De wereld heeft aan het eind van 1973 wel wat anders aan het hoofd. Zorgen om het milieu bijvoorbeeld, als keerzijde van de gegroeide welvaart. Met dank aan de Club van Rome, dat met het rapport “Grenzen aan de groei” de aandacht trekt voor dit vraagstuk. De kersverse gemeente Nieuwegein is echter nog lang niet uitgegroeid. Het begroet anno 1973 vier hoge torenflats op het Herwijnenplantsoen en het Wenckenbachplantsoen.

EINDSTAND ZATERDAG TWEEDE KLASSE B AFDELING UTRECHT 1972/1973: 1 Baarn 18-28, 2.Argon 18-27, 3.Lekvogels 18-23, 4.PVDV 18-21, 5.FC Majella 18-19, 6.De Meern 18-15, 7.Chefana 18-14, 8.OSO 18-13, 9.JSV 18-13, 10.Eminent Boys 18-7

EINDSTAND ZONDAG VIERDE KLASSE H KNVB 1972/1973: 1.JSV 22-34 (14x winst, 6x gelijk, 2x verlies, 48 goals voor, 21 tegen), 2.Vreeswijk 22-31, 3.Zeist 22-30, 4.BVC 22-23, 5.DWSV 22-23, 6.Midlandia 22-22, 7.Brederodes 22-21, 8.Utrechtse Boys 22-19, 9.De Meern 22-17, 10.MSV '19 22-16, 11.Ultrajectum 22-16, 12.EMS 22-12
   

Bron: Eric Zuidhoek (tekst) en Pierre Veldhuizen (namen kampioensfoto)