15 mei 2020 

Anno 2017 timmert het Nederlands Dameselftal goed aan de weg; het is zelfs in de relatief korte periode dat het professioneel bezig is, succesvoller dan de mannen.

Dat Nieuwegein, en specifieker Vreeswijk, een beperkte doch best wel relevante rol in de opkomst van het Nederlandse Damesvoetbal heeft gehad is u wellicht onbekend maar daarover later meer.

Heel lang (en slaat u hiervoor onze Historie maar eens op na) is voetbal uitsluitend voorbehouden aan de mannen; vrouwen worden nu eenmaal geacht zich uitsluitend met het huishouden en het gezin bezig te houden. Iets wat we ons vandaag de dag bijna niet meer voor kunnen stellen behalve bij enkele geloofsgroeperingen in het land.

Damesvoetbal anno 1917

Pas vanaf 1955 wordt er in Nederland serieuzer aan damesvoetbal gedaan en wordt clubvoetbal opgestart. Een jaar later volgt al de eerste officiële interland voor de Oranje Leeuwinnen. Dat het spelniveau een stuk lager ligt dan in het buitenland, waar met name in Groot-Brittannië de dames al langer aan de weg timmeren, is niet meer dan “logisch” (J.C. red.).

Ook in de Verenigde Staten wordt damesvoetbal al decennia een stuk grondiger aangepakt dan in Nederland. Langzaam maar zeker is soccer (men noemt het daar geen football zoals in Engeland om  verwarring met het eigen American Football te voorkomen) vooral op de universiteiten een steeds populairdere (als ook lucratieve) bezigheid.

Het mannenvoetbal werd in de Verenigde Staten vooral van de grond getrokken door grote namen uit het buitenland te contracteren. Om de MLS (Major Soccer League) te promoten werden ontelbare grote namen binnengehaald die uiteraard de nodige dollars tegemoet mochten zien. Een beetje speler van naam kon zomaar een vervolgcarriere in de USA vinden. Ook Nederlanders als van Hanegem (Feyenoord/Chicago Sting), Rensenbrink (Anderlecht/Portland Timbers), van Beveren (PSV/Fort Lauderdale en Dallas Sidekicks) en Cruijff (Ajax/Los Angeles Aztecs en Washington Diplomats) wisten hun bankrekening zo aardig aan te vullen. Voetbal is big business in de USA. Clubs komen en gaan daar omdat te pas en te onpas teams simpelweg verkocht worden om er rijker van te worden of te voorkomen dat verliezen verder toenemen.

Vera Pauw, grondlegster damesvoetbal in Nederland

En Nederland dan? Pas nadat Vera Pauw, ooit een flink aantal seizoenen voor Vreeswijk spelend, bij de KNVB de handschoen oppakt, zit het damesvoetbal in Nederland in de lift. In 2007 wordt met de Eredivisie voor Vrouwen gestart. Eigenlijk mogen we wel stellen dat Vera als de grondlegster van het professionele damesvoetbal in Nederland mag worden beschouwd. Zij legt de basis waar haar opvolgster later de vruchten van zou gaan plukken. Hierover volgt in een toekomstige Anno meer.

Sarina Wiegman, bondscoach Nederlands Dameselftal

Nadat assistent-trainer Sarina Wiegman in januari 2017 het stokje van bondscoach Arjan van der Laan overneemt volgt er ook echt succes voor Nederland. Zonder goede speelsters bereik je dit natuurlijk niet. Speelsters zoals Viviane Miedema, Lieke Martens, Shanice van der Sanden en Sari van Veenendaal (met wederom een Vreeswijk link), om er maar eens een paar te noemen, spelen zich in de kijker van gerenommeerde topclubs in Europa zoals Barcelona, Arsenal, Olympic Lyon etc. en kunnen zich doorontwikkelen tot belangrijke pionnen van de Leeuwinnen.

De spoeling is echter nog vrij dun waardoor de selectie van het Nederlands Dameselftal in de breedte gezien, kwetsbaar is. Verdere investeringen in het damesvoetbal moeten voor meer aanwas gaan zorgen.

Het Europees Kampioenschap van 2017 wordt in Nederland gespeeld en wordt een daverend succes. Hoewel de chauvinistische supporters natuurlijk op een podiumplek rekenen, is dit volgens de plaats die onze Leeuwinnen dan op de mondiale ranglijst innemen beslist niet zo voor de hand liggend. Redelijker is om te spreken van een "kanshebber op de titel". In 2009 en 2013 wist Nederland zich eerder voor een EK te kwalificeren maar zonder medaillesucces. De eerste keer wisten de dames de halve finale te bereiken maar in 2013 strandden zij al in de poulefase.

In 2017 geschiedt een waar voetbalwonder: de dames worden Europees Kampioen! Vurig gehoopt door de inmiddels groter en groter wordende supportersschare, maar niet verwacht door menige krisische voetbalkenner. Velen van hen vinden het nog steeds niets om vrouwen achter een bal aan te zien hollen (en dat in de 21e eeuw!!) maar vooral het technisch niveau vinden zij van een bedenkelijk niveau. De heren voetballen echter al wat langer dus geef de dames de tijd om zich ook op dit vlak te ontwikkelen zou ik zeggen.

Mede dankzij de formidabele en enthousiaste steun van het eigen publiek (hoofdzakelijk bestaand uit vrouwen met legio gillende meisjes op de tribunes) worden de dames opgezweept tot grootse daden en halen zij het beste uit zichzelf. Voetbaltechnisch is het allemaal nog geen top maar het damesvoetbal is nu eenmaal in ontwikkeling.

De start is al geweldig: er wordt van één van de favorieten, Noorwegen, gewonnen (1-0 red. door Shanice van den Sanden). Deze kickstart bezorgt het elftal vleugels. Er volgen meer wedstrijden maar zeker de 3-0 zege op Engeland in de halve finale spreekt tot de verbeelding. De flow is geweldig en Nederland is niet stuk te krijgen. Opmerkelijk in de race naar de titel is dat Duitsland, dat vanaf 1989 (!) de EK titel maar liefst 8 maal wist te veroveren de finale niet haalt. Sterker nog; het weet de pouleronde zelfs niet te overleven.

In de finale wacht wederom een Scandinavisch land. Na eerder Zweden aan de zegekar te hebben gebonden (2-0) moeten nu de Deense dames over de knie gelegd worden. De Nederlandse mannen lieten zich ooit op een EK het kaas van het brood eten door de Denen maar daar trappen de Leeuwinnen niet in. Met een magistrale 4-2 overwinning, waarbij Miedema vlak voor tijd de bevrijdende treffer maakt, wordt Nederland Europees Kampioen! Het land staat op zijn kop.

De titel van deze Anno bevat niet voor niets het woord “bouwen”. Bij JSV wordt al geruime tijd aan damesvoetbal gedaan, zij het met de nodige ups en downs. Good-old Adri van de Graaf is bij JSV degene die het damesvoetbal ooit bij de club heeft geïntroduceerd. Mede hiervoor is hij in 2008 beloond met de Arie Terlouwtrofee (zie hiervoor de Eregalerij). Deze trofee is door JSV ingesteld als aanmoedingsprijs voor mensen die zich op bijzondere wijze voor de vereniging hebben ingezet.

Omdat het aantal spelende dames beperkter is dan bij de heren het geval is, heeft men enkele keren met een flinke dip te maken. Doorgaans veroorzaakt als een flink aantal dames de voetbalkicksen opbergt en er daardoor te weinig speelsters beschikbaar zijn.

Ook rond 2015 is een dergelijke dip te zien. Nadat een bijna volledig Dames-1 team, dat tot eigen onvrede dan de wedstrijden op zondag moet afwerken, naar voetbalvereniging Vreeswijk overstapt, is het even aanmodderen geblazen. Er moet weer aan een nieuw team gebouwd worden. Met ingang van seizoen 2017-2018 is er bij de club blijkbaar sprake van voortschrijdend inzicht: de JSV dames verruilen alsnog de zondag voor de zaterdag en maken hun debuut in de vierde klasse.

Het meisjes- en damesvoetbal zit niet alleen landelijk in de lift, maar ook bij JSV. Het succes van de Nederlandse Leeuwinnen heeft hier vast en zeker een flink steentje aan bij gedragen.

Ook benieuwd naar de mogelijkheden van meisjes/damesvoetbal bij JSV? Stuur dan een email naar damesvoetbal@jsv-nieuwegein.nl Wie weet ligt er voor jou een voetbaltoekomst in het verschiet bij de mooiste club van Nieuwegein.

Tekst: Theo van der Linden